RAFFAELLO'NUN ATİNA OKULU FRESKİNDEKİLER KİM?
Lokasyon : Vatikan
Tarih : 1059-1510
Dönem : Rönesans/Yüksek Rönesans
Ressam :
Raffaello Sanzio
Atina Okulu, Vatikan
içerisinde yer alan papalık odalarından Stanza della Segnatura’daki dört duvar
freskinin bir tanesidir. 15. yüzyılda kişiye ait kitaplıkları büyük
düşünürlerin portreleri ile dekore etme geleneği yaygındı. Resimde 59
figür bulunmaktadır. Resimde yer alan sağ, sol ve ortadaki figürler
uğraştıkları dallara göre yerleştirilmiştir. Bu yazımda ok işaretleri ile açık seçik göstermeye çalıştığım 20 figürden bahsedeceğim. Çünkü kaynaklara göre Raffaello
diğerlerinin kim olduğuna işaret etmemiştir.
Sanata az çok merakı
olan kişilerin aşina olduğu Raffaello'nun
Atina Okulu freskini biliyoruz. Peki bu freske bakarken wow ne kadar önemli
şahsiyetler var deyip hepsini çalıştıkları alana göre tanıyor muyuz? Yoksa ''herhalde
önemli insanlardır'' deyip bu freski görmüş kişi mi olmuş oluyoruz. Şahsen ben
bu yazıyı hazırlayana kadar bu şahsiyetlerden sadece bir kısmını biliyordum.
Her birinin kim olduğunu okumak bana başka bilgilere erişme yolunu açtı. Bildiğiniz
gibi çağımızın bilgi dünyasında çoğu zaman aptal görünmemek için soru sormaktan
kaçınarak müthiş öğrenme fırsatlarını kaçırırız. Bu yüzden ben de bu freske
sade vatandaş gözü ile bakarak ''kim yahu bu adamlar'' seviyesinden giriş
yaptım. El işaretleri, taşınan kitaplar, yüzlerinin nereye dönük olduğu Rönesans
sanatçılarının tablolarına ezoterik işaretler koyma kısımlarını pas geçerek bu
freskteki insanlar kimmiş gelin hep beraber bakalım.
Platon: Platon ya da İslâm dünyasında Eflatun olarak bilinen, Antik Klâsik
Yunan filozofu, matematikçi ve Batı dünyasındaki ilk yüksek öğretim kurumu olan
Atina Akademisi'nin kurucusudur.
Sokrates:
Sokrates, Antik Yunan filozofudur. Heykeltıraş Sophroniskos'un ve ebe
Fenarete'nin oğludur. Yunan Felsefesinin kurucularındandır.
Antisthenes: Antisthenes, MÖ 445-365 yıllarında
yaşamış ve Kinik okulu kurmuş olan Yunan düşünür. Önce sofist filozof Gorgias'ın
ve ardından da Sokrates'in öğrencisi olmuştur. Sokrates'ten sonra okulunu
kurmuş ve felsefesinin örnek kişisi olarak Sokrates'i referans almıştır.
Aeschines: Aeschines, Grek devlet adamı,
Attikalı on ünlü hatipten birisi.
Epikür: Epikuros, Helenistik felsefenin en
önemli düşünürlerinden birisidir.
Zenon: Elealı Zenon veya Zeno, Parmenides'in izleyicisi olan Antik
Yunan filozofu. Elea Okulu'nun en önemli filozofları arasında yer alır.
İbn Rüşd:
İbn Rüşd, Endülüslü-Arap felsefeci,
hekim, fıkıhçı, matematikçi ve tıpçı. Kurtuba'da doğdu ve Marakeş, Fas'ta öldü.
İbn Rüşd'e göre biricik filozof Aristo'ydu.
Anaksimandros: Anaksimandros Miletos'da Sokrates
öncesi dönemde yaşamış İyonlu bir filozoftur. Thales'in öğrencisidir. Aynı
zamanda tarihsel kaynaklara göre öğretilerini kaleme almış ilk filozoftur ve
eseri Grek dilinde düzyazı olarak kaleme alınmış ilk kitaptır. Ancak
yazdıklarından sadece bir cümle günümüze ulaşmıştır.
Pisagor: Pisagor ya da Pythagoras, MÖ 570 - MÖ 495 yılları arasında
yaşamış olan İyonyalı filozof, matematikçi ve Pisagorculuk olarak bilinen
akımın kurucusudur. En iyi bilinen önermesi, kendi adıyla anılan Pisagor
teoremidir. "Sayıların babası" olarak bilinir.
Anaksagoras: Anaksagoras, Klazomenai'lı olup,
Sokrates öncesi düşünürlerden bir tanesidir. Ana madde ve ilk hareket ettirici
neden öğretisi vardır. Vikipedi
Hypatia: Hypatia freskteki tek kadındır. Yunan filozof, matematikçi
ve astronomdur. İskenderiye Kütüphanesi'nde felsefe, matematik ve astronomi
üzerine dersler vermiştir. Yeni Platonculuk öğretisine bağlı olan Hypatia,
Atina Akademisi'nin Eudoxus'ün başını çektiği Matematik geleneğine üye
idi.
Parmenides: Parmanides, Doğa filozoflarından
sayılmakla birlikte, Antik Yunan felsefesinde rasyonalizm geleneğinin ilk
filozoflarından biridir. Yalnızca düşünür olarak değil yasakoyucu ve devlet
adamı olarak da rol oynadığı sanılmaktadır. Parmenides'e göre, evrende değişen
hiçbir şey yoktur.
Heraklitos: Efesli Heraklitos, Efes'te yaşamış
Sokrates öncesi Yunan filozof. Efes'in yerlisi olduğu ve babasının adının
Bloson olduğu gibi detaylar dışında hayatı hakkında pek az şey bilinmektedir.
Batı felsefe tarihinde dinamik bir felsefî sistem ortaya koyan ilk
kişidir.
Diyojen: Diyojen, MÖ 412 - MÖ 323 yılları
arasında yaşamış Kinik felsefesinin öncüsü ünlü filozoftur. Sinop'ta doğmuş
Korint'de ölmüştür. Sinoplu Diyojen ve Kinik Diyojen olarak da bilinmektedir.
Diyojen, medeniyeti reddetmiş ve medeniyet içerisinde medeniyetten uzak bir
şekilde yaşamaya çalışmış bir antik çağ filozofudur.
Öklid: Öklid MÖ 330 - 275 yılları arasında
yaşamış İskenderiyeli bir matematikçidir. Öklid gelmiş geçmiş matematikçilerin
içinde adı geometri ile en çok özdeşleştirilen kişidir.
Batlamyus: Klaudyos Batlamyus, İskenderiyeli
Yunan matematikçi, coğrafyacı ve astronom. Yaklaşık olarak 85 ve 165 yılları
arasında yaşadığı kabul edilir. Geç İskenderiye Dönemi'nde yaşamış ünlü bilim
adamlarındandır. Hayatı hakkında hemen hemen hiçbir bilgi
bulunmamaktadır.
Zerdüşt: Zerdüşt, Zerdüştlük dininin
kurucusudur. Bazı akademisyenlere göre gerçek adı Sipitama’dır. Zerdüşt'ün
İranlı olduğu bilinse de doğum yeri hakkında ortak bir kanı yoktur. Antik
İran'ın doğusunda doğduğuna dair genel bir düşünce hakimdir.
Plotinos: Plotinos, Neoplatonizmin kurucusu antik filozof. Plotinos
hakkındaki bilgilerimizin çoğu kendisi de filozof olan Porphyry'nin Plotinos'un
baş eseri Enneadlar'a yazdığı önsüzden gelmektedir.
Aristoteles:
Aristoteles ya da kısaca Aristo, Antik Yunan filozof. Platon ile Batı
düşüncesinin en önemli iki filozofundan biri sayılır. Fizik, gökbilim, ilk
felsefe, zooloji, mantık, siyaset ve biyoloji gibi konularda pek çok eser
vermiştir.
Sağ ve sol üstte bulunan heykeller
Minevra: Athena,
Yunan mitolojisinde zeka,
sanat, strateji, ilham ve barış tanrıçasıdır. Roma mitolojisinde Minerva diye anılır. Babası Tanrıların başı
Zeus, annesi ise Zeus'un ilk karısı olan hikmet tanrıçası Metis' tir. Sembolleri,
kalkan, mızrak, zeytin dalı ve baykuştur.
Apollon:
Apollon (Yunanca: Απόλλων, Latince: Apollo), mitolojide müziğin, sanatların, güneşin, ateşin ve şiirin
tanrısı, kehanet yapan, bilici tanrıdır. Aynı zamanda kahinlik yeteneğini diğer
insanlara da transfer edebilir.
Oldukca bilgilendirici bir yazi olmus, tesekkurler.
YanıtlaSilAsıl ben teşekkür ederim. Sizler gibi sanat sever okurlar oldukça yazma konusunda cesaretleniyorum.
Sil.
YanıtlaSilZevkle okudum, hafızamın derinliklerinde olanları hatırladım olmayanları öğrendim.
Çok güzel bir paylaşım, elinize emeğinize sağlık,
Teşekkür ederim.
.
Zevkle okumanız ne hoş. Kendim öğrenirken birilerinin de bu süreçte bana eşlik etmiş olduğunu bilmek güzel.
SilBir sanatsever ve her daim öğrenici olarak bizzat severek ve ilgiyle okudum..ne kadar çok bilmediğimi anlamama da yardımcı oldun teşekkür ediyorum...
YanıtlaSilBirlikte öğreniyoruz. Teşekkürler...
SilHarika ve arayıp da bulamayacağımız kadar doyurucu bir yazı. Emeğiniz için çok teşekkürler.
YanıtlaSilDeğerli bir çalışma gerçekten..